Od 1 września 2019 r. wejdą w życie przepisy dwóch ustaw nowelizujących przepisy o VAT. Nowelizacje te wprowadzają m.in. przepisy dotyczące nowego elektronicznego wykazu podmiotów, który umożliwi zainteresowanym dostęp do większej ilości informacji przy weryfikacji danego kontrahenta, zmianę definicji pierwszego zasiedlenia oraz zmianę przepisów dotyczącą importu towarów.
Wykaz zarejestrowanych podatników VAT
Szef KAS od 1 września 2019 r. będzie prowadzić w postaci elektronicznej wykaz podmiotów:
1) w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT,
2) zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.
Wykaz ten będzie udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów w sposób umożliwiający sprawdzenie, w tym automatycznie, czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień.
Wykaz będzie aktualizowany w dni robocze, raz na dobę.
Dostęp do wykazu będzie możliwy także za pośrednictwem systemu teleinformatycznego CEIDG.
Z uwagi na dane zawarte w tym wykazie podatnik będzie miał możliwość prześledzenia całej historii rejestracji kontrahenta dla celów VAT. Ważne, iż w momencie sprawdzenia otrzyma również informację o dacie i godzinie, w której dokonał sprawdzenia oraz czy rachunek bankowy kontrahenta figuruje w wykazie.
Ponadto dane podmiotów, które nie zostały zarejestrowane jako podatnicy VAT, będą usuwane z wykazu po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo wykreślił podmiot z rejestru jako podatnika VAT.
Natomiast podatnik, którego dane będą uwidaczniane w wykazie, będzie miał prawo do złożenia wniosku do Szefa KAS wraz z uzasadnieniem o usunięcie lub sprostowanie danych innych niż dane osobowe, które w jego ocenie będą niezgodne ze stanem rzeczywistym. Przy czym Szef KAS będzie mógł odmówić, w drodze decyzji, usunięcia lub sprostowania danych wskazanych we wniosku podmiotu, jeżeli spowodowałoby to niezgodność ze stanem rzeczywistym.
Kara za przelew na rachunek inny niż wskazany w wykazie
Omawiana nowelizacja ustawy wprowadza także zmiany do Ordynacji podatkowej dotyczące odpowiedzialności solidarnej. Podatnik będzie odpowiadał solidarnie za zaległości podatkowe kontrahenta, ale tylko do wysokości kwoty podatku VAT, związanego z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług, za które płatność nie zostanie dokonana na rachunek podatnika zawarty w tym wykazie i w zakresie transakcji, których wartość przekracza 15.000 zł.
Odpowiedzialność solidarna nabywcy będzie mogła być wyłączona w sytuacji, gdy podatnik dokonujący płatności zapłaci należność na rachunek inny niż zawarty w wykazie, pod warunkiem, że zawiadomi o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury, w terminie 3 dni od dnia zlecenia przelewu.
Przepisy w tym zakresie mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.
Powyższe zmiany zostały wprowadzone ustawą z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1018).
Natomiast kolejne zmiany do ustawy o VAT, które wejdą w życie także od dnia 1 września 2019 r., wynikają z ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1520).
Zmiana definicji pierwszego zasiedlenia
Jak wynika obecnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, pierwsze zasiedlenie to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Od 1 września 2019 r. nastąpi zmiana definicji pierwszego zasiedlenia.
Zmiana tej definicji wprowadzi modyfikację przesłanek stosowania zwolnienia z VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, dla dostaw budynków, budowli i ich części, poprzez likwidację warunku, że ich zasiedlenie nastąpiło w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu. Zmiana ta stanowi realizację wyroku TS UE z dnia 16 listopada 2017 r., w sprawie C-308/16. W wyroku tym TS orzekł, że przepisy dyrektywy VAT sprzeciwiają się przepisom krajowym, które uzależniają zwolnienie z VAT w związku z dostawą budynków od spełnienia warunku, zgodnie z którym pierwsze zasiedlenie tych budynków następuje w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu.
Ponadto z uwagi na zmianę definicji pierwszego zasiedlenia zasadne stało się uchylenie ust. 7a w art. 43 ustawy o VAT. Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. b, zwalnia się z VAT dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do odliczenia VAT, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Stosownie zaś do art. 43 ust. 7a ustawy o VAT, warunku tego nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat. Przepis ten przestanie obowiązywać od 1 września 2019 r.
Likwidacja działalności
Podatnicy mają obowiązek składania deklaracji VAT wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Przy czym brak jest możliwości złożenia tą drogą wraz z deklaracją innych dokumentów. Z nowelizacji ustawy o VAT wynika, że np. od 1 września 2019 r. informację o dokonanym spisie z natury (na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy o VAT), którą podatnik sporządza przy likwidacji działalności, będzie zobowiązany złożyć w urzędzie skarbowym nie później niż w dniu złożenia deklaracji VAT, a nie jak obecnie "wraz z deklaracją".
Zwrot nadwyżki VAT
Od 1 września br. zostanie wprowadzona także zmiana w art. 87 ust. 6 pkt 3 ustawy o VAT, poprzez doprecyzowanie jednego z warunków uzyskania zwrotu różnicy VAT w terminie 25-dniowym. Podatnik, aby uzyskać zwrot w tym terminie, będzie musiał złożyć w urzędzie skarbowym, w odniesieniu do faktur ujętych w deklaracji VAT, potwierdzenie zapłaty wynikających z tych faktur należności w całości za pośrednictwem rachunku bankowego, wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym. Potwierdzenie zapłaty tych należności będzie należało złożyć nie później niż w dniu złożenia deklaracji.
Zmiany w związku z powrotem do zwolnienia
Zmiana w art. 91 ustawy o VAT polega na dodaniu ust. 7e, w myśl którego podatnik, który ponownie skorzysta ze zwolnień, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 albo art. 113 ust. 1, może dokonać korekty podatku naliczonego za pozostający okres korekty w deklaracji podatkowej składanej za ostatni okres rozliczeniowy, w którym podatnik był podatnikiem VAT czynnym.
Nowy przepis pozwoli podatnikom powracającym do zwolnienia z VAT na dokonanie korekty VAT naliczonego za pozostający okres korekty w deklaracji składanej za ostatni okres rozliczeniowy, w którym podatnik był podatnikiem VAT czynnym.
Rejestracja VAT
Obecnie analizując zapis art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy o VAT powstają wątpliwości, czy wykreślenie z rejestru podatników VAT następuje w wyniku złożenia tzw. deklaracji zerowych, czy wystarczające jest, że w składanych deklaracjach podatnik nie wykaże np. podatku z tytułu nabycia towarów (ale wykaże podatek VAT należny). W związku z tym nowelizacja ustawy o VAT od 1 września br. zmienia brzmienie art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy o VAT oraz art. 97 ust. 15 ustawy o VAT poprzez zastosowanie spójnika "ani". Zmiana ta wyeliminuje wątpliwości, że wykreślenie powinno dotyczyć podatników składających zerowe deklaracje, czyli takie, w których nie została wykazana ani sprzedaż, ani zakupy.
Ponadto w art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy o VAT dodano import towarów do pozycji czynności, których wykazanie w deklaracji skutkuje brakiem wystąpienia przesłanki do wykreślenia podatnika z rejestru VAT (w konsekwencji nastąpi również zmiana w art. 96 ust. 9e oraz art. 97 ust. 15 ustawy o VAT).
Następna zmiana, która zacznie obowiązywać od 1 września, dotyczy brzmienia pkt 2 ust. 9a art. 96, zgodnie z którym wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT będzie podlegał także podatnik, który będąc obowiązanym do złożenia deklaracji, o której mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3 ustawy o VAT, nie złożył takich deklaracji za 3 kolejne miesiące lub kwartał. Obecnie wykreśleniu podlega podatnik, który nie złoży deklaracji VAT za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały.
Kolejna ze zmian polega na ograniczeniu możliwości przywrócenia zarejestrowania podatnika tylko do sytuacji, w której ten podatnik został wykreślony z rejestru podatników VAT czynnych na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 i złożył wniosek nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT oraz najpóźniej wraz z tym wnioskiem złoży wszystkie brakujące deklaracje.
Ułatwienia w rozliczaniu importu towarów
Jak wynika z obecnie obowiązujących przepisów, podatnicy, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 1b ustawy o VAT, zobowiązani są do obliczenia i wykazania VAT z tytułu importu towarów, co do zasady, w zgłoszeniu celnym. W przypadku gdy kwota podatku nie została wykazana w tym zgłoszeniu lub wykazana została nieprawidłowo, podatek w prawidłowej wysokości jest określany w decyzji. Zgodnie z regulacjami celnymi w niektórych sytuacjach nie występuje w ogóle lub fizycznie zgłoszenie celne zamykające procedurę celną, natomiast na importera nałożony jest, co do zasady, obowiązek przedstawienia rozliczenia zamknięcia. Dotyczy to towarów objętych procedurą uszlachetniania czynnego w sytuacji, gdy następuje uproszczone zakończenie tej procedury, zgodnie z przepisami art. 324 i art. 325 rozporządzenia 2015/2447. Z uwagi na to, że przepisy o VAT nie wymieniają rozliczenia zamknięcia jako dokumentu, w którym może być obliczony i wykazany podatek VAT z tytułu importu towarów, podatek VAT określany jest przez naczelnika urzędu celno-skarbowego w decyzji.
Określenie należnego VAT w drodze decyzji wiąże się z koniecznością zapłaty odsetek na podstawie art. 37 ust. 1a-1ab ustawy o VAT. Nowe rozwiązanie wprowadzone od 1 września br. ułatwi rozliczanie VAT z tytułu importu towarów bez konieczności wydawania każdorazowo decyzji określającej ten podatek i zapłaty odsetek. W związku z tym nastąpi zmiana w art. 33 ustawy o VAT, która ma na celu umożliwienie podatnikowi obliczenie i wykazanie kwoty podatku VAT z tytułu importu towarów w rozliczeniu zamknięcia, o którym mowa w art. 175 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446, w którym podatnik obowiązany będzie do obliczenia i wykazania kwoty podatku VAT z tytułu importu towarów w przypadkach określonych w art. 324 lub art. 325 rozporządzenia 2015/2447.
Biała lista podatników VAT będzie zawierała:
- nazwę firmy lub imię i nazwisko,
- NIP (o ile został przyznany), REGON (o ile został nadany), PESEL (tylko w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik urzędu skarbowego odmówił rejestracji), numer w KRS (o ile został nadany),
- adres siedziby - w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną, adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres rejestracyjny,
- imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu, prokurentów i wspólników oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL (w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik odmówił rejestracji),
- datę i podstawę prawną: rejestracji, odmowy rejestracji lub wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,
- numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w SKOK, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą - wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym i potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)
Gazeta Podatkowa
Comentarios