Od 1 listopada 2019 r. wejdą w życie kolejne zmiany do ustawy o VAT. Wprowadza je ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw. Znowelizowane przepisy przewidują obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności w obrocie towarami wrażliwymi, obniżone stawki VAT dla e-booków (5% VAT) i e-prasy (8% VAT), a także możliwość wystąpienia z wnioskiem o wiążącą informację stawkową.
Na czym polega MPP?
Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że zapłata:
* kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT,
* całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w SKOK, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.
Płatność tę nabywca realizuje z wykorzystaniem komunikatu przelewu, za pomocą którego może dokonać płatności całości lub części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wykazanej na fakturze, całości lub części kwoty odpowiadającej kwocie podatku wykazanej na fakturze, a nawet dokonać tylko płatności kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wykazanej na fakturze.
Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów podatnicy VAT, którzy otrzymali fakturę dokumentującą nabycie towaru czy usługi, mogą dobrowolnie dokonać płatności należności z tej faktury w MPP.
Zmiany od 1 listopada br.
Nowelizacja ustawy o VAT wprowadza obowiązkowy MPP w obrocie towarami wrażliwymi. Obowiązkowym MPP zostaną objęte faktury, których wartość brutto będzie przekraczać 15.000 zł (lub jej równowartość) oraz dokumentujące transakcje, których przedmiotem będą towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
Będzie to dotyczyło branż, do których obecnie stosuje się mechanizm odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialność podatkową, czyli obejmujących towary i usługi wymienione w załącznikach nr 11, 13 i 14 do ustawy o VAT. Ponadto będzie on dotyczył transakcji, których przedmiotem są: części i akcesoria do pojazdów silnikowych, węgiel i produkty węglowe, maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria.
W uzasadnieniu do projektu omawianej nowelizacji Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że faktury na kwoty poniżej 15.000 zł będą podlegały rozliczaniu na ogólnych zasadach. Zatem część transakcji (udokumentowanych fakturą poniżej 15.000 zł) objętych obecnie odwrotnym obciążeniem nie zostanie objęta obowiązkiem rozliczania w MPP.
W zakresie takich transakcji nabywca może jednak zastosować MPP na zasadzie dobrowolności.
Obowiązkowe oznaczenie na fakturach
Podatnik zostanie zobowiązany do umieszczania na fakturach objętych obowiązkiem stosowania MPP zapisu "mechanizm podzielonej płatności". Obowiązek ten będzie dotyczył wyłącznie faktur, w których wartość brutto przekroczy 15.000 zł (lub jej równowartość) i faktura będzie dokumentowała nabycie towarów i usług wymienionych w dodanym do ustawy załączniku nr 15.
W uzasadnieniu do projektu nowelizacji MF wskazało, że może zdarzyć się sytuacja, iż faktura o wartości brutto powyżej 15.000 zł będzie zawierała tylko jedną pozycję, przykładowo na kwotę 1.000 zł netto + 230 zł VAT, wymienioną w załączniku nr 15, wówczas obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności będzie dotyczył wyłącznie kwoty równej kwocie podatku z tej pozycji, a więc kwoty równej 230 zł. Nie wyklucza to możliwości uregulowania w podzielonej płatności całej należności z takiej faktury.
Wskazać należy, że w art. 10 ustawy nowelizującej zawarto regulacje przejściowe dotyczące zasad stosowania przepisów ustawy o VAT do czynności dokonywanych przed wejściem w życie niniejszej ustawy, tj. przed 1 listopada 2019 r. Jak z nich wynika, na zasadach dotychczasowych rozliczeniu podlega dostawa towarów lub świadczenie usług dokonanych:
* przed 1 listopada br., dla których obowiązek podatkowy powstał lub została wystawiona faktura po dniu 31 października br.,
* po dniu 31 października br., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada br.
Sankcje za brak oznaczenia faktury
W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę bez oznaczenia "mechanizm podzielonej płatności" naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT wykazanej na tej fakturze. Oznacza to, że jeżeli podatnik wystawi fakturę bez specjalnego oznaczenia o wartości brutto przekraczającej 15.000 zł zawierającą jedną pozycję dokumentującą sprzedaż towarów czy usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, to sankcja ta będzie naliczana wyłącznie od wartości kwoty podatku należnego z tytułu tej konkretnej pozycji.
Jednakże w sytuacji gdy nabywca, pomimo braku oznaczenia na fakturze, ureguluje w mechanizmie podzielonej płatności kwotę odpowiadającą kwocie podatku przypadającą na dostawę towarów lub świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, to sprzedawca (wystawca faktury) uniknie naliczenia sankcji. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji wskazano, że sprzedawca będzie mógł naprawić swoje uchybienie i uniknąć sankcji. W tym celu powinien przede wszystkim poinformować nabywcę, że wystawił mu fakturę bez wymaganego oznaczenia, tak żeby przekazać mu brakującą na fakturze informację, iż powinien zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności. Informację tę sprzedawca może przekazać w dowolnej formie nabywcy nawet przed wystawieniem faktury korygującej.
Podkreślić należy, że sankcją zostanie także obciążony nabywca towaru lub usługi, który pomimo obowiązku nie dokona płatności w systemie podzielonej płatności. W takiej sytuacji naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe, w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze, której będzie dotyczyć płatność (nowo dodany art. 108a ust. 7 ustawy o VAT). Ponadto podatnik, który wbrew obowiązkowi dokona płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem MPP, będzie podlegać karze grzywny do 720 stawek dziennych lub karze grzywny za wykroczenie skarbowe (zgodnie z dodanym art. 57c § 1 i 2 Kodeksu karnego skarbowego - Dz. U. z 2018 r. poz. 1958 ze zm.).
Organ podatkowy nie ustali dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn będą ponosić odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe (zarówno w stosunku do wystawcy faktury, jak i nabywcy towaru lub usługi).
Pozostałe zmiany dotyczące MPP
Omawiana nowelizacja ustawy o VAT wprowadza także możliwość dokonywania jednym komunikatem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę, tzw. zbiorczej płatności (nowo dodany art. 108a ust. 3a i 3b ustawy o VAT). Wprowadzi również możliwość stosowania MPP do zaliczek wnoszonych przed wystawieniem faktury (nowo dodany art. 108a ust. 1c ustawy).
Ważną zmianą, którą wprowadza ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r., jest możliwość przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT nie tylko na zapłatę zobowiązania w podatku VAT, ale też na zapłatę podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku akcyzowego, należności celnych czy składek ZUS (ma to dotyczyć również zapłaty odsetek za zwłokę czy też wszystkich dodatkowych zobowiązań ustalanych w podatku VAT).
W sytuacji gdy podatnik będzie płacił za więcej niż jedną fakturę, zmienią się dane, jakie podatnik będzie umieszczał w komunikacie przelewu. Komunikat taki obejmie wszystkie faktury wystawione dla podatnika przez jednego dostawcę lub usługodawcę oraz kwotę odpowiadającą sumie kwot VAT wykazanych w otrzymanych fakturach. Okres, za który podatnik będzie mógł dokonywać takiej zbiorczej płatności w MPP nie będzie mógł być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc.
W przypadku dokonywania płatności w MPP za więcej niż jedną fakturę podatnik w komunikacie przelewu nie będzie wskazywał numeru konkretnej faktury, za którą będzie chciał zapłacić należność, ale okres, za który dokonywać będzie płatności. Natomiast w przypadku zapłaty zaliczek w komunikacie przelewu podatnik w miejsce numeru faktury będzie wpisywał "zaliczka".
W uzasadnieniu do projektu omawianej nowelizacji wyjaśniono, że przy wyborze zbiorczej płatności w systemie split payment podatnik będzie miał obowiązek zapłaty należności ze wszystkich faktur otrzymanych od danego wystawcy w danym okresie, bez względu na to, czy faktury te będą dokumentować transakcje podlegające obowiązkowemu MPP czy też nie.
Zgodnie z dodanym do art. 108a ust. 1d ustawy o VAT, w przypadku potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), przepisów dotyczących obowiązkowego zastosowania MPP płatności nie będzie się stosować w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane.
Nowa matryca stawek i WIS
Ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. wprowadza nową matrycę stawek VAT, która ma na celu eliminację istniejących niekonsekwencji i nieracjonalności w stawkach VAT, jak również wprowadzenie instrumentów, które ułatwią stosowanie przepisów dotyczących stawek VAT. Przy czym przepisy dotyczące nowej matrycy stawek zaczną obowiązywać dopiero od 1 kwietnia 2020r.
Od 1 listopada 2019 r. zaczną natomiast obowiązywać przepisy dotyczące wiążącej informacji stawkowej. Zgodnie z nowo dodanym art. 42a ustawy, przez wiążącą informacją stawkową (WIS) należy rozumieć decyzję wydawaną na potrzeby opodatkowania podatkiem dostawy towarów, importu towarów, WNT albo świadczenia usług, która zawiera:
1) opis towaru albo usługi będących przedmiotem WIS,
2) klasyfikację towaru według działu, pozycji, podpozycji lub kodu Nomenklatury Scalonej (CN) albo według sekcji, działu, grupy lub klasy PKOB albo usługi według działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji PKWiU niezbędną do:
a) określenia stawki VAT właściwej dla towaru lub usługi,
b) stosowania przepisów ustawy oraz przepisów wykonawczych - w przypadku, o którym mowa w art. 42b ust. 4 ustawy o VAT (tj. wniosek o wydanie WIS może zawierać żądanie sklasyfikowania towaru albo usługi na potrzeby stosowania przepisów ustawy oraz przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, innych niż dotyczące określenia stawki podatku),
3) stawkę VAT.
Wniosek o wydanie WIS podlega opłacie w wysokości 40 zł.
WIS będzie wydawana przez Dyrektora KIS.
WIS będzie wydawana na wniosek:
1) podatnika posiadającego NIP,
2) podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1, dokonującego lub zamierzającego dokonywać czynności, o których mowa w art. 42a ustawy o VAT,
3) zamawiającego w rozumieniu ustawy - Prawo zamówień publicznych - w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym.
WIS będzie wydawana, bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku o jej wydanie.
Należy podkreślić, że dopiero od 1 kwietnia 2020 r., co do zasady, WIS będzie wiązać organy podatkowe.
Wniosek o wydanie WIS będzie musiał zwierać:
1) imię i nazwisko lub nazwę wnioskodawcy, jego adres zamieszkania lub adres siedziby, NIP lub inny numer umożliwiający identyfikację wnioskodawcy,
2) imię, nazwisko i adres zamieszkania pełnomocnika wnioskodawcy, jeżeli został ustanowiony, lub innych osób upoważnionych do kontaktu w sprawie wniosku,
3) określenie przedmiotu wniosku, w tym:
a) szczegółowy opis towaru lub usługi, pozwalający na taką ich identyfikację, aby dokonać ich klasyfikacji zgodnej z Nomenklaturą Scaloną (CN), PKWiU lub PKOB,
b) wskazanie klasyfikacji, według której mają być klasyfikowane towar lub usługa,
c) wskazanie przepisów ustawy lub przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie - w przypadku, o którym mowa w art. 42b ust. 4 ustawy o VAT,
4) informacje dotyczące opłaty należnej od wniosku.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)
Ustawa z dnia 9.08.2019 r. o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw
Comments