Od 1 stycznia 2020 r. obowiązują przepisy, na mocy których jeśli podatnik, mimo zawarcia na fakturze wyrazów "mechanizm podzielonej płatności (MPP) zgodnie z przepisami ustawy o VAT", dokona zapłaty z pominięciem tego mechanizmu, to - w przypadku transakcji o wartości przekraczającej 15.000 zł (lub równowartość tej kwoty) - nie będzie mógł uwzględnić kosztu w rachunku podatkowym (zob. art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOP oraz art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PDOF).
Powyższe wyłączenie z kosztów podatkowych dotyczy transakcji przekraczających 15.000 zł (lub równowartość tej kwoty). Definiując taką transakcję, na potrzeby omawianego wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów, podatnicy mogą kierować się wyjaśnieniami organów podatkowych, zawartymi m.in. w interpretacjach indywidualnych, odnoszących się do przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 2020 r., tj. w odniesieniu do płatności dokonywanej z pominięciem rachunku płatniczego. Wyjaśnienia te przedstawiliśmy w tym dodatku, w części dotyczącej zapłaty dokonanej na rachunek nieznajdujący się na białej liście.
Przykład 1
W styczniu 2020 r. spółka z o.o. kupiła towar, a jednorazowa wartość transakcji wyniosła 20.000 zł. Na fakturze, otrzymanej od kontrahenta, zamieszczono wyrazy "mechanizm podzielonej płatności", zgodnie z odpowiednimi przepisami ustawy o VAT. Załóżmy, że zapłata za towar zostanie dokonana w lutym 2020 r. na rachunek bankowy kontrahenta, przy czym nastąpi to z pominięciem MPP.
W tej sytuacji spółka nie będzie mogła zaliczyć wartości ww. towaru do kosztów uzyskania przychodów.
Może się zdarzyć, że podatnik dokona zapłaty za towar/usługę (z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności) już po zaliczeniu wartości towaru/usługi do kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku podatnik - w miesiącu, w którym płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności - w odpowiedniej części (zob. art. 15d ust. 2 ustawy o PDOP i art. 22p ust. 2 ustawy o PDOF):
* zmniejszy koszty uzyskania przychodów albo
* zwiększy przychody - w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów.
Przykład 2
Przyjmijmy dane z poprzedniego przykładu, z tą różnicą, że wartość nabytych towarów została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w styczniu 2020 r., przed dokonaniem zapłaty za nie.
W tym przypadku spółka w lutym 2020 r. (tj. w miesiącu, w którym dokona zapłaty z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności) odpowiednio zmniejszy koszty uzyskania przychodów lub zwiększy przychody (gdy nie będzie mogła zmniejszyć kosztów uzyskania przychodów).
Zapłata dokonana na przełomie lat 2019/2020
Negatywne skutki w CIT/PIT, wynikające z zapłaty dokonanej z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności, mają zastosowanie do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2019 r. Nie stosuje się ich jednak do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r.
Przykład 3
W grudniu 2019 r. spółka kupiła towar (jednorazowa wartość transakcji wyniosła 22.000 zł), za który zapłaci w lutym 2020 r. na rachunek bankowy, z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności (mimo zawarcia na fakturze odpowiedniej adnotacji zgodnie z przepisami ustawy o VAT). Jeśli wartość towaru:
a) w momencie dokonania płatności nie zostanie jeszcze zaliczona do kosztów uzyskania przychodów - wartości tych towarów spółka nie zaliczy do kosztów uzyskania przychodów,
b) zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w styczniu 2020 r. (przed dokonaniem płatności) - spółka w lutym 2020 r. odpowiednio: zmniejszy koszty uzyskania przychodów/zwiększy przychody,
c) została zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w grudniu 2019 r. - spółka nie będzie musiała zmniejszać kosztów uzyskania przychodów/zwiększać przychodów podatkowych.
Dodajmy, że z aktualnego brzmienia ww. przepisów (art. 15d ustawy o PDOP i art. 22p ustawy o PDOF) wynika, że zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności nie zwolni podatnika z negatywnych konsekwencji, jeśli zapłaci on za towar/usługę na rachunek spoza białej listy.
UWAGA!
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) zamieszczono projekt ustawy nowelizującej, mającej na celu dokonanie zmian w ww. zakresie. Z opisu tego projektu wynika, że przewiduje on m.in. wprowadzenie zmiany systemowej, polegającej na powiązaniu zapłaty na rachunek z białej listy z mechanizmem podzielonej płatności - w przypadku dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, podatnik nie ponosiłby negatywnych konsekwencji na gruncie CIT (PIT), nawet gdyby zapłata została dokonana na rachunek spoza białej listy.