Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje w określonych przypadkach. Jest tak m.in. wtedy, gdy nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. Wynika to z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową. W takiej sytuacji ubezpieczenie to ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki. Jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek, wówczas ubezpieczenie to ustaje od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługuje (art. 14 ust. 2a ustawy systemowej). Obecnie każdorazowa wpłata dokonana po terminie powoduje ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, a co za tym idzie - brak prawa ubezpieczonego do wypłaty świadczeń z niego przysługujących (np. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego).
Być może już niedługo się to zmieni. Rada Ministrów na swojej stronie internetowej (www.gov.pl) opublikowała projekt z dnia 22 stycznia 2021 r. ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Przewiduje on m.in. uchylenie przepisu dotyczącego ustania z mocy ustawy dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na skutek opłacenia składek po terminie (bądź w zaniżonej wysokości). W aktualnym stanie prawnym odnosi się to m.in. do osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących.
Projektodawcy zakładają, że objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następować będzie od dnia złożenia zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i trwać będzie do dnia złożenia wyrejestrowania z tych ubezpieczeń. Zmiana ta spowoduje, że przedsiębiorca będzie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu nawet wtedy, gdy opłaci składki po terminie lub w ogóle ich nie opłaci. Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, tak przyjęta konstrukcja podlegania ubezpieczeniu chorobowemu w efekcie doprowadzi do możliwości uzyskania prawa do wypłaty świadczeń z niego przysługujących również po opłaceniu składek po terminie. Ponadto w przypadku przedsiębiorców, których niezdolność do pracy powstanie w okresie, w którym będą mieli oni zaległości z tytułu nieopłaconych składek, nowo wprowadzone regulacje pozwolą im uzyskać prawo do wypłaty świadczenia, np. chorobowego po spłacie zadłużenia na takich samych zasadach, jakie stosowane są w przypadku świadczeń przysługujących z ubezpieczenia wypadkowego.
Po wprowadzeniu powyższych zmian uproszczone zostaną zasady podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, a także obowiązki administracyjne osób prowadzących pozarolniczą działalność. Nie będą one już musiały występować do organu rentowego z wnioskiem o przywrócenie terminu na opłacenie składki po terminie, gdy zostanie ona opłacona nieterminowo lub w zaniżonej wysokości.
Źródło: Gazeta Podatkowa nr 13 (1784) z dnia 15.02.2021 Autor: Aneta Dąbrowska