Od 1 stycznia 2020 r. obowiązują przepisy, powodujące negatywne skutki - na gruncie CIT/PIT - w przypadku uregulowania należności na rachunek nieznajdujący się na białej liście (zob. art. 15d ust. 1 pkt 2, ust. 2 i ust. 4 ustawy o PDOP i art. 22p ust. 1 pkt 2, ust. 2 i ust. 4 ustawy o PDOF, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2020 r.).
Od 1 stycznia 2020 r., jeśli podatnik dokona zapłaty, na rzecz czynnego podatnika VAT, za towar/usługę przelewem na rachunek nieznajdujący się - na dzień zlecenia przelewu - w Wykazie podatników VAT (białej liście), to nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność zostanie dokonana w ten sposób. Dotyczy to zapłat za dostawy towarów/świadczenie usług, potwierdzonych fakturą - gdy płatność dotyczy transakcji określonej w art. 19 ustawy o Prawo przedsiębiorców, tj. gdy jednorazowa wartość transakcji przekroczy 15.000 zł (lub równowartość tej kwoty).
Jeśli wcześniej (tj. przed zapłatą) koszt został już zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, to - w przypadku dokonania zapłaty na rachunek nieznajdujący się na białej liście - w miesiącu, w którym został zlecony przelew, podatnik - w odpowiedniej części:
* zmniejszy koszty uzyskania przychodów albo
* zwiększy przychody - w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów.
Od 1 stycznia 2020 r. negatywne skutki poniesie również podmiot trzeci, który - na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów/usług lub nabywcą (np. w związku z umową faktoringu, cesji wierzytelności) - dokona zapłaty na rachunek dostawcy (czynnego podatnika VAT) nieznajdujący się, na dzień zlecenia przelewu, na białej liście (art. 12 ust. 4i-4j ustawy o PDOP i art. 14 ust. 2h-2i ustawy o PDOF). Podmiot ten będzie mianowicie musiał wykazać przychód podatkowy, w dniu zlecenia przelewu, w takiej wysokości, w jakiej płatność zostanie dokonana na rachunek nieznajdujący się na białej liście.
Jeśli podatnik, który dokona płatności na rachunek nieznajdujący się (na dzień zlecenia przelewu) na białej liście złoży zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury - w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu - to będzie mógł zaliczyć koszt do kosztów uzyskania przychodów, a podmiot trzeci nie będzie musiał wykazywać przychodu (podobno termin ten ma być wydłużony do 7 dni).
Wzór ww. zawiadomienia (ZAW-NR) określono w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 2530).
Zapłata na przełomie lat 2019/2020
Dla celów CIT/PIT negatywne skutki, wynikające z zapłaty dokonanej na rachunek nieznajdujący się na białej liście, mają zastosowanie do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2019 r., przy czym nie stosuje się ich do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r. (art. 10 ustawy nowelizującej - Dz. U. z 2019 r. poz. 1018).
Objaśnienia Ministerstwa Finansów
Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej (www.gov.pl) zamieściło objaśnienia z 20 grudnia 2019 r. w zakresie stosowania Wykazu podatników VAT (białej listy). W objaśnieniach tych czytamy m. in.:
"(...) Rodzaje rachunków i rozliczeń w formie przelewów
(...) Rachunki zamieszczane w Wykazie
W Wykazie będą zamieszczane numery rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo bankowe prowadzone przez banki lub imienne rachunki w SKOK otwarte w związku z prowadzoną przez członka działalnością.
(...) Rachunki te będą zamieszczane i publikowane w Wykazie tylko w przypadku zarejestrowanych podatników VAT lub podatników VAT, którzy zostali przywróceni do rejestru. Natomiast dane podmiotów, którym odmówiono rejestracji jako podatnika VAT, lub którzy zostali wykreśleni z rejestru, nie obejmą informacji o rachunkach.
Rachunki rozliczeniowe w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo bankowe są to rachunki rozliczeniowe, które prowadzą instytucje finansowe działające w Polsce na podstawie tej ustawy. Zamieszczone i publikowane w Wykazie będą również rachunki rozliczeniowe prowadzone przez te instytucje w innych walutach.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, co do zasady, nie mają obowiązku posiadania rachunku rozliczeniowego chyba, że dokonują transakcji objętych obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności (art. 108e ustawy o VAT), niemniej jednak, jeżeli przedsiębiorca posiada rachunek rozliczeniowy lub imienny rachunek w SKOK otwarty w związku z działalnością gospodarczą i chce, aby rachunek ten znalazł się w Wykazie, to powinien podać numer tego rachunku na odpowiednim formularzu CEIDG, co będzie wystarczającą podstawą dla urzędu skarbowego do zamieszczenia go w Wykazie.
UWAGA
W Wykazie nie będą zamieszczane rachunki oszczędnościowo - rozliczeniowe, tzw. rachunki ROR (zwane również kontami osobistymi), które banki prowadzą dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Podkreślić należy, że jeżeli przedsiębiorcy wykorzystują w swoich firmach rachunki ROR, to nawet jeżeli rachunki te zostały przez podatników zgłoszone, jako rachunki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą - rachunki te nie będą zamieszczane w Wykazie. Rachunki ROR są wyłączone z raportowania w ramach STIR. Powoduje to brak możliwości potwierdzenia tych rachunków za pomocą systemu STIR i tym samym spełnienia wymogu określonego w art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy o VAT, pozwalającego na ich zamieszczenie w Wykazie.
Należy pamiętać, że podatnicy mają obowiązek informować właściwego naczelnika urzędu skarbowego o posiadanych rachunkach bankowych lub rachunkach w SKOK wykorzystywanych w działalności gospodarczej oraz aktualizować dane objęte zgłoszeniem identyfikacyjnym poprzez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych.
(...) Jeżeli przedsiębiorca posiada rachunek rozliczeniowy lub imienny rachunek w SKOK, który nie został zamieszczony w Wykazie, powinien:
* zaktualizować wpis w CEIDG w przypadku przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą,
* poinformować właściwy urząd skarbowy o tym rachunku na odpowiednim formularzu NIP, tj.:
- NIP-8 w przypadku podmiotu wpisanego do KRS;
- NIP-2 w przypadku spółki cywilnej;
- NIP-7 w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność niepodlegającej rejestracji w CEIDG wraz z załącznikiem NIP-B, w którym zamieszcza się informację o rachunkach bankowych.
(...) Rachunki wirtualne
Podatnicy dostarczający usługi i towary na masową skalę, jak operatorzy sieci komórkowych, czy dostawcy mediów w postaci prądu i gazu często stosują tzw. rachunki wirtualne wykorzystywane do obsługi płatności z tytułu dostarczonych usług.
Rachunki te nie będą uwidaczniane w Wykazie, gdyż nie są to rachunki rozliczeniowe w rozumieniu ustawy - Prawo bankowe, jak również nie podlegają obowiązkowi zgłaszania do urzędu skarbowego.
Rachunek wirtualny stosowany jest w celu zautomatyzowania rozliczeń, którego użycie powoduje, że system bankowy sam rozpoznaje wszystkie parametry przelewu i automatycznie księguje wpłaty na rachunek główny prowadzony na rzecz sprzedawcy. Jest to rachunek "techniczny" powiązany z rachunkiem głównym, którym jest rachunek rozliczeniowy zamieszczany w Wykazie.
W przypadku dokonania płatności na rachunek wirtualny, który jest powiązany z rachunkiem rozliczeniowym uwidocznionym w Wykazie, podatnik nie poniesie konsekwencji podatkowych przewidzianych w podatkach dochodowych oraz nie będzie ciążyła na nim odpowiedzialność solidarna w VAT.
UWAGA
Fakt, że tzw. rachunki wirtualne nie będą uwidaczniane w Wykazie nie oznacza, że podatnik dokonując płatności na te rachunki narażony będzie na konsekwencje przewidziane z tytułu dokonania płatności na rachunek spoza Wykazu. Podatnik będzie mógł sprawdzić w Wykazie, czy dokonując zapłaty na konkretny rachunek wirtualny, spełni kryteria ustawowe uprawniające do zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych. Mianowicie, poprzez weryfikację numeru rachunku wirtualnego w Wykazie podatnik otrzyma informację, czy jest to rachunek powiązany z rachunkiem rozliczeniowym konkretnego podmiotu.
Wpłaty na rachunki wirtualne będą traktowane jak wpłaty na rachunek rozliczeniowy, z którym dany rachunek wirtualny jest powiązany. Jeżeli więc rachunek rozliczeniowy podatnika znajduje się w Wykazie, wówczas płatność dokonywana na rachunek wirtualny, powiązany z tym rachunkiem rozliczeniowym, będzie równoznaczna z wykonaniem przez płacącego obowiązku zapłaty na rachunek z Wykazu.
(...) Rachunki podmiotów zagranicznych
Zagraniczny przedsiębiorca, który jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT czynny i wykonuje transakcje podlegające opodatkowaniu VAT w Polsce - jest traktowany jak polski podatnik VAT, którego rachunek rozliczeniowy powinien być zamieszczony w Wykazie.
Natomiast zagraniczny przedsiębiorca posługujący się zagranicznym numerem identyfikacyjnym, który dokonuje dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium innego kraju, nie jest obowiązany do otwarcia polskiego rachunku rozliczeniowego w celu zamieszczenia go w Wykazie i stosowania go w rozliczeniach z tytułu dokonywanej sprzedaży na rzecz polskiego nabywcy.
W przypadku, gdy zagraniczny kontrahent nie posługuje się dla celów danej transakcji polskim numerem NIP, przepisy dotyczące płatności na rachunki zamieszczone w Wykazie nie będą mieć zastosowania do tej transakcji.
UWAGA
Podatnicy dokonujący płatności za faktury dokumentujące czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę (czyli transakcje z podmiotami zagranicznymi), nie będą obowiązani do badania, czy rachunek na który dokonywana jest płatność za taką fakturę jest zamieszczony w Wykazie. Nie ma tutaj znaczenia sytuacja, w której taki dostawca posiada ewentualnie rachunek w polskim banku z uwagi na fakt zarejestrowania dla innych celów, czy innych transakcji.
Podatnicy będą mogli płacić za takie faktury bez ryzyka poniesienia skutków w podatkach dochodowych PIT i CIT oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT.
(...) Rachunki prowadzone przez banki zagraniczne
Rachunki prowadzone przez banki zagraniczne, które nie prowadzą w Polsce działalności poprzez oddział, nie będą zamieszczane w Wykazie.
Informacja o rachunkach w bankach zagranicznych jest podawana przez podatników w zgłoszeniach identyfikacyjnych/aktualizacyjnych.
W przypadku zatem dokonania płatności, wynikającej z faktury wystawionej przez podatnika VAT czynnego dotyczącej transakcji powyżej 15.000 zł, na zagraniczny rachunek (niezamieszczony w Wykazie), w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji finansowych podatnik będzie mógł złożyć zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, który zweryfikuje, czy podatnik zgłosił ten rachunek w zgłoszeniu identyfikacyjnym (...).
UWAGA
Banki zagraniczne mogą działać w Polsce poprzez swoje oddziały, które podlegają przepisom ustawy - Prawo bankowe, a to oznacza, że rachunki rozliczeniowe prowadzone przez te oddziały mogą być zamieszczane w Wykazie.
(...) Rachunki gospodarki własnej i tzw. rachunki cesyjne banków i SKOK
Z uwagi na specyfikę swojej działalności oraz wiążące przepisy prawa, banki/SKOK prowadzą w ramach gospodarki własnej rachunki, które są wykorzystywane przez bank/SKOK do dokonywania rozliczeń własnych, związanych ze sprzedażą towarów i usług, jak również do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez bank/SKOK wierzytelności pieniężnych (cesje wierzytelności), świadczenia usług finansowych lub są wykorzystywane w zakresie prowadzonej przez te podmioty działalności faktoringowej.
Rachunki te, choć mają numer rozliczeniowy w formacie NRB, nie stanowią rachunków rozliczeniowych w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo bankowe i w związku z tym nie podlegają zamieszczeniu w Wykazie, przy czym numery tych rachunków mogą być wskazywane na fakturze wystawionej przez bank/SKOK, bądź wskazywane jako rachunek do zapłaty, np. z tytułu realizowanego przelewu wierzytelności. (...)
Tzw. rachunki cesyjne prowadzone przez banki/SKOK służące do przeprowadzania rozliczeń z tytułu nabywanych przez bank/SKOK wierzytelności pieniężnych, w tym wykorzystywane w zakresie prowadzonej przez nie działalności faktoringowej, o której mowa w art. 14 ust. 2h ustawy o PIT i art. 12 ust. 4i ustawy o CIT - również nie będą zamieszczane w Wykazie.
Numery takich rachunków mogą być wskazywane jako rachunek do zapłaty, np. z tytułu realizowanego przelewu wierzytelności lub np. świadczenia przez bank usługi wynajmu.
W takich sytuacjach w stosunku do podatników dokonujących płatności na rachunki gospodarki własnej i tzw. rachunki cesyjne banków/SKOK, niezamieszczone w Wykazie nie będą stosowane sankcje w podatkach dochodowych PIT i CIT oraz odpowiedzialność solidarna w VAT. (...)
Należy podkreślić, że podatnicy dokonujący płatności na rachunki gospodarki własnej i tzw. rachunki cesyjne banków powinni zostać stosownie poinformowani przez banki/SKOK lub podmioty będące wystawcami faktur, za które zapłata będzie dokonana na tzw. rachunki cesyjne o szczególnym rodzaju rachunków, na który dokonują płatności. Informacja ta jest ważna do czasu otrzymania przez podatników jej odwołania przez banki/SKOK lub odpowiednio przez podmioty będące wystawcami faktur. Jeżeli podatnicy otrzymają taką informację o danym rachunku, wówczas będą mogli zapłacić na ten rachunek bez negatywnych konsekwencji podatkowych i bez konieczności złożenia zawiadomienia.
W tej sytuacji ciężar udowodnienia, że w transakcji jest wykorzystywany specyficzny rodzaj rachunku, o którym mowa powyżej, spoczywa na banku/SKOK, jako podmiotach prowadzących te rachunki dla swoich potrzeb. Jeżeli stosowna informacja nie zostanie podatnikowi przekazana przez bank/SKOK lub podmiot będący wystawcą faktury w przypadku płatności na tzw. rachunek cesyjny, wówczas podatnik będzie musiał domniemywać, że przedstawiony mu rachunek to rachunek, nieujęty w Wykazie, z czym będą dla niego związane określone konsekwencje podatkowe.
(...) Rachunki powiernicze i depozytowe
Przy dokonywaniu wpłat na rachunki depozytowe lub powiernicze istotne znaczenie ma moment zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodu, a mianowicie kosztem uzyskania przychodu może być koszt faktycznie poniesiony, w przypadku zaś rachunków powierniczych i depozytowych środki pieniężne zostają jedynie zabezpieczone do czasu realizacji umowy.
Gdyby jednak wpłata na rachunek powierniczy i depozytowy została potwierdzona fakturą przez podatnika VAT czynnego, nabywca celem uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych powinien złożyć zawiadomienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o dokonaniu płatności na rachunek niezamieszczony w Wykazie.
(...) Wpłata zajętej wierzytelności na rachunek bankowy komornika sądowego lub organu egzekucyjnego w ramach egzekucji z tej wierzytelności
Obowiązek sprawdzania, czy wskazany rachunek do zapłaty widnieje w Wykazie nie dotyczy płatności z tytułu zajętej przez komornika lub organ egzekucyjny wierzytelności. W takiej sytuacji dokonywana na rzecz komornika sądowego lub organu egzekucyjnego płatność nie stanowi zapłaty za nabyte towary lub usługi. W tym przypadku, w miejsce obowiązku zapłaty kontrahentowi za nabyte towary lub usługi wstępuje nowy tytuł płatności - realizacja zajęcia wierzytelności.
Realizując zajęcie wierzytelności podatnik (nabywca) nie będzie miał obowiązku sprawdzania, czy wskazany przez komornika sądowego lub organ egzekucyjny rachunek został zamieszczony w Wykazie, gdyż płatność nie dotyczy transakcji określonej w art. 19 ustawy z 10 dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, za dostawę towarów lub świadczenie usług potwierdzonych fakturą wystawioną przez podatnika VAT czynnego. Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku konieczności dokonania sprawdzenia Wykazu przez nabywcę.
Nabywca w tej sytuacji dokonuje bowiem płatności na rzecz komornika sądowego lub organu egzekucyjnego w ramach realizacji otrzymanego zajęcia wierzytelności pieniężnej.
(...) Płatności dokonywane przez ubezpieczycieli na rzecz podmiotów trzecich likwidujących szkody
Podobna sytuacja, jak przy wpłatach zajętej wierzytelności na rachunek bankowy komornika lub organu egzekucyjnego, występuje w odniesieniu do płatności dokonywanych przez ubezpieczycieli na rzecz podmiotów trzecich likwidujących szkody, kiedy to zapłata stanowi realizację odpowiedzialności odszkodowawczej wobec ubezpieczonych/uposażonych.
W tego typu sytuacjach zazwyczaj dochodzi do cesji prawa do wypłaty odszkodowania na rzecz podmiotu likwidującego szkodę, np. warsztatu samochodowego.
Ubezpieczyciel dokonuje zapłaty zgodnie z treścią faktury dokumentującej naprawienie szkody. Taka płatność nie dotyczy transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, za dostawę towarów lub świadczenie usług potwierdzonych fakturą wystawioną przez podatnika VAT czynnego. Decydujące dla braku konieczności dokonywania płatności przez ubezpieczycieli na rzecz podmiotów trzecich likwidujących szkody na rachunek zamieszczony w Wykazie jest tu odniesienie się do charakteru płatności, której celem jest wypłata odszkodowania, a nie zapłata za fakturę.
Mamy w tym przypadku do czynienia ze szczególnym charakterem relacji prawnej, który decyduje o braku konieczności dokonania sprawdzenia przez ubezpieczyciela rachunku z Wykazu.
(...) Zlecenie przelewu z odroczonym terminem płatności/zlecenie stałe i polecenie zapłaty
W przypadku zlecenia przelewu z odroczonym terminem płatności lub zlecenia stałego dniem zlecenia przelewu będzie dzień, w którym podatnik zlecił bankowi dokonanie takiego przelewu. Nie ma przy tym znaczenia okres, na jaki zostały odroczone płatności, bądź okres objęty zleceniem stałym, tj. data obciążenia rachunku.
W przypadku regulowania płatności poleceniem zapłaty, np. za energię elektryczną, abonament RTV czy usługi telekomunikacyjne, rozliczenia za otrzymane faktury są przeprowadzane automatycznie z rachunku podatnika. Dniem zlecenia przelewu będzie dzień, który podatnik wskazał bankowi przy składaniu tej dyspozycji.
UWAGA
Należy mieć na uwadze, że w powyższych sytuacjach bank/SKOK nie ma obowiązku weryfikowania rachunków w Wykazie. Weryfikacji takiej zawsze dokonuje podatnik i to na nim spoczywa odpowiedzialność z tytułu dokonania płatności na rachunek niezamieszczony w Wykazie na dzień zlecenia przelewu.
(...) Regulowanie płatności z wykorzystaniem ogólnodostępnych platform płatności prowadzonych przez operatorów, jak np.: PayPal, PayU czy DotPay
Uregulowanie płatności kartami płatniczymi lub poprzez wykorzystanie usługi pay-by-link nie mieści się w zakresie użytej w ustawie zmieniającej terminologii "płatność dokonana przelewem".
Regulacje ustawy o usługach płatniczych (przykładowo przy kartach płatniczych) określają te płatności jako "zlecenie płatnicze", czyli oświadczenie płatnika lub odbiorcy skierowane do jego dostawcy zawierające polecenie wykonania transakcji płatniczej.
Tym samym, skoro nie jest to przelew, dokonanie płatności kartą lub pay-by-linkiem nie mieści się w zakresie regulacji wskazanej wyżej normy prawnej. Zatem zapłata w ten sposób na rachunek spoza Wykazu nie będzie skutkowała poniesieniem negatywnych konsekwencji podatkowych w postaci utraty możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodu w podatkach PIT i CIT oraz odpowiedzialności solidarnej w VAT.
Oznacza to, że podatnik nie musi weryfikować, na jaki rachunek będą przekazywane jego środki i czy rachunek ten jest w Wykazie, jeżeli płatność będzie przez niego dokonywana za pomocą tych innych niż przelew instrumentów płatniczych.
(...) Potrącenie wierzytelności
W przypadku gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości, oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
(...) Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej i jeżeli po stronie podatnika dokonującego płatności pozostaje kwota do zapłaty, kwotę tę podatnik powinien wpłacić na rachunek zamieszczony w Wykazie (oczywiście jeżeli wartość transakcji przekraczała 15.000 zł i wystawcą faktury był podatnik VAT czynny).
UWAGA
W przypadku stosowania przez przedsiębiorców, którzy mają wobec siebie wierzytelności potrąceń długu, do obliczenia wysokości limitu 15.000 zł, który nakłada obowiązek dokonania bezgotówkowej płatności należy przyjąć całą wartość wierzytelności, a nie kwotę pozostałą po potrąceniu.
Przykład
Przedsiębiorca X jest winny przedsiębiorcy Y kwotę 18.000 zł z tytułu zakupu materiałów budowlanych i na tę kwotę otrzymał fakturę. Równocześnie Y jest winny X kwotę 12.000 zł z tytułu remontu, jaki wykonał. Strony uzgodniły, że dokonają potrącenia długu. X dopłaci Y kwotę 6.000 zł (18.000 zł - 12.000 zł).
Przedsiębiorca nie uniknie negatywnych konsekwencji podatkowych, gdyż zostanie przekroczony dopuszczony limit płatności gotówką, wartość zakupu brutto przekracza bowiem 15.000 złotych.
Przedsiębiorca powinien obie raty zapłacić przelewem na rachunek dostawcy zamieszczony w Wykazie (z zastrzeżeniem możliwości dokonania zapłaty innym niż przelew instrumentem płatniczym).
(...) Zapłata na rachunek zamieszczony w Wykazie
(...) Od dnia 1 stycznia 2020 r., przy transakcjach powyżej 15.000 zł, podatnicy chcąc uniknąć negatywnych konsekwencji podatkowych przewidzianych w ustawie zmieniającej, w przypadku, gdy dokonują płatności przelewem dostawcy towarów lub usługodawcy, będącemu podatnikiem VAT czynnym, za zakupy potwierdzone fakturą, powinni dokonywać tej płatności na ich rachunki rozliczeniowe prowadzone przez banki lub imienne rachunki w SKOK zamieszczone w Wykazie (...).
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby przedsiębiorca dokonywał zapłaty przelewem na rachunek zamieszczony w Wykazie również w sytuacji dokonywania płatności przelewem poniżej limitu transakcji dla płatności gotówkowych określonego w ustawie - Prawo przedsiębiorców. (...)
UWAGA
Obowiązek dotyczący dokonywania płatności na rachunki rozliczeniowe i rachunki w SKOK znajdujące się w Wykazie dotyczy faktur wystawianych przez podatników VAT czynnych, co oznacza, że obowiązek ten nie będzie miał zastosowania do płatności wynikających z faktur wystawianych przez podatników zwolnionych z VAT ze względu na limit sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT lub wykonujących wyłącznie czynności zwolnione na podstawie art. 43 tej ustawy.
(...) Konsekwencje dokonania płatności na rachunek spoza Wykazu i możliwość uwolnienia się od nich
Od dnia 1 stycznia 2020 r. dokonanie płatności należności wynikającej z otrzymanej faktury wystawionej przez podatnika VAT czynnego, dotyczącej transakcji na kwotę powyżej 15.000 zł, na inny rachunek niż zamieszczony w Wykazie, naraża podatnika na negatywne konsekwencje podatkowe w postaci:
- braku możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu lub konieczność zwiększenia przychodów w podatkach PIT i CIT,
- odpowiedzialności solidarnej w podatku VAT. (...)
(...) Możliwość uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych w przypadku dokonania zapłaty na rachunek spoza Wykazu
Ustawa zmieniająca zawiera przepisy umożliwiające uniknięcie negatywnych skutków zarówno w podatkach dochodowych PIT i CIT, jak i w zakresie odpowiedzialności solidarnej w podatku VAT w sytuacji, gdy podatnik dokona zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w Wykazie.
Wystarczy, że podatnik w ustawowym terminie zawiadomi o zapłacie należności na ten rachunek właściwego naczelnika urzędu skarbowego. (...)
UWAGA
W przypadku wysłania zawiadomienia o dokonaniu zapłaty na rachunek spoza Wykazu, podatnik nie będzie obowiązany dokonywać ponownie takiego zawiadomienia w sytuacji, gdyby kolejna wpłata została dokonana na ten sam rachunek spoza Wykazu, o którym podatnik już raz poinformował organy, składając stosowne zawiadomienie. Wystarczające będzie dokonanie jednorazowego zgłoszenia takiego rachunku do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
(...) W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki niebędącej osobą prawną, która nie jest podatnikiem podatku PIT albo podatku CIT, zawiadomienie złożone przez tę spółkę wywiera skutki również na gruncie podatków dochodowych w stosunku do wspólników takiej spółki będących podatnikami podatku PIT albo podatku CIT. Oznacza to, że poszczególni wspólnicy takiej spółki nie muszą składać odrębnie zawiadomienia - zawiadomienie składa wyłącznie spółka.
(...) Zapłata na rachunek podmiotu innego niż rachunek dostawcy/usługodawcy
W sytuacji, w której nabywca towarów lub usług płaci należność do faktora, w związku z przeniesieniem przez dostawcę praw do wierzytelności za dostawę towarów lub usług na faktora, nabywca powinien dokonać płatności na rachunek zamieszczony w Wykazie.
W przeciwnym razie nabywca płacący do faktora musi liczyć się z negatywnymi konsekwencjami podatkowymi w CIT i PIT oraz odpowiedzialnością solidarną w VAT.
A zatem, chcąc uniknąć tych konsekwencji nabywca towarów lub usług powinien zweryfikować wskazany rachunek do zapłaty.
UWAGA
Firmy faktoringowe prowadzące rozliczenia z wykorzystaniem tzw. rachunków wirtualnych nie mają obowiązku zgłaszania takich rachunków do urzędu skarbowego. Wpłaty na rachunki wirtualne przypisane do rachunku rozliczeniowego będą traktowane jak wpłaty na rachunek rozliczeniowy zamieszczony w Wykazie. (...)"
Wartość transakcji - w świetle wyjaśnień organów podatkowych
Ze względu na to, iż negatywne skutki w CIT/PIT mogą mieć zastosowanie tylko do płatności dotyczących transakcji o jednorazowej wartości przekraczającej 15.000 zł, zasadnicze znaczenie ma zdefiniowanie tego pojęcia. Ministerstwo Finansów kwestię tę wyjaśniało w interpretacjach indywidualnych, odnosząc się do przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 2020 r., tj. w odniesieniu do płatności dokonywanej z pominięciem rachunku płatniczego. Wyjaśnienia te mogą być jednak pomocne także na potrzeby "nowych" przepisów (obowiązujących od 1 stycznia 2020 r.), określających negatywne skutki w CIT/PIT w związku z zapłatą dokonaną na rachunek nieznajdujący się na białej liście.
UWAGA! W interpretacjach indywidualnych organów podatkowych prezentowany jest pogląd, zgodnie z którym przez "transakcję" należy rozumieć umowę cywilnoprawną zawieraną pomiędzy przedsiębiorcami, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. Z kolei "jednorazowa wartość transakcji" to ogólna wartość wierzytelności lub zobowiązań, określonych w umowie zawartej między przedsiębiorcami.
Tak wynika m.in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 27 sierpnia 2019 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.274.2019.1.AB.
Comments